جلوه های قرآنی کربلا
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
امروز : چهارشنیه
سفره داران: امام موسی بن جعفرالکاظم، امام علی بن موسی الرضا،
امام محمد بن علی الجواد و امام علی بن محمدالهادی سلام الله علیهم
* در محضر میزبان:
امام موسی بن جعفر الکاظم سلام الله علیهما:
«کسى که نفس خود را روزانه محاسبه نکند، از ما نیست، پس اگر عمل خیرى انجام داده باشد، از خدا توفیق عمل بیشتر را بطلبد، و اگر گناهى کرده باشد، از خدا طلب استغفار نماید و توبه کند.»(1)
-- جلوه های قرآنی کربلا --
قرآن بارها می فرماید: به منطق و حق فکر کنید، نه به تعداد نفرات و تعبیراتی از قبیل: «اکثرهم لا یعملون»، «اکثرهم فاسقون»، «اکثرهم کاذبون» را به کار برده است.
قرآن می فرماید: هر گامی و کلامی باید بر اساس بصیرت باشد «أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى بَصیرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنی»(2)؛ امام حسین سلام الله علیه و حضرت ابوالفضل علیه السلام و اصحاب در روز عاشورا؛ ده سخنرانی کوتاه برای موعظه و ارشاد مردم داشتند.
قرآن، از ایثارگران تجلیل می کند؛ «وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِم»(3)، در کربلا جلوه های بسیاری از ایثار به چشم می خورد که نمونه ی بارز آن ایثار حضرت ابوالفضل العباس سلام الله علیه است.
قرآن به عفو کردن و پذیرش عذر مردم سفارش می کند؛ «وَ الْعافینَ عَنِ النَّاس»(4) نمونه ی بارز آن در کربلا عفو و بخشش حرّبن یزید ریاحی است.
قرآن می فرماید: «وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقین»(5) و «وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى»(6) در کربلا نام نیکی از دهها هزار جنایتکار نیست، امّا نام 72 تن سرباز امام حسین سلام الله علیه همچنان زنده است.
قرآن می فرماید: ای پیامبر! ما نامت را بلند داشتیم؛ «وَ رَفَعْنا لَکَ ذِکْرَک»(7)، در کربلا نام حسین علیه السلام برای همیشه بلند آوازه ماند.
قرآن می فرماید: «وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمین»(8) یعنی رهبر باید پیشگام باشد و در کربلا امام حسین علیه السلام فرزندش علی اکبر سلام الله علیه را قبل از جوانان بنی هاشمی به میدان نبرد فرستاد.
قرآن می فرماید: «فَاسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَک»(9) ای پیامبر! تو و یارانت استقامت بورزید، در کربلا بهترین جلوه های استقامت را در امام حسین و یارانش می بینیم.
قرآن به جای نام بردن از افراد، ملاک ها و معیارها را بیان می کند. مثلا می فرماید: مولای شما کسی است که در رکوع نمازش انگشتر خود را به فقیر داد و در یک لحظه بین نماز و زکات را جمع کرد،(10) و این مردمند که باید جستجو کرده مصداق آیه را پیدا کنند، در کربلا امام حسین سلام الله علیه نفرمود: من با یزید بیعت نمی کنم بلکه فرمود: «مثلی لایبایع مثله» یعنی خط ستیز حق ّ و باطل در طول تاریخ بوده، هست و خواهد بود.
قرآن می فرماید: بدی های مردم را با خوبی جواب دهید؛ «وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَة»(11)، در کربلا حرّ راه را بر امام می بندد، ولی امام حسین سلام الله علیه به تشنگان لشکر حر و حتّی به اسب های آنها آب می دهد.
قرآن پیروی از خدا و اولیای الهی و وفاداری را سفارش می کند،(12و13) برخی یاران امام حسین سلام الله علیه که جان خود را برای نماز ظهر عاشورا سپر کرده و تیرها را به جان خریدند هنگامی که امام بعد از نماز و در لحظه آخر عمر آنان بالای سرشان آمد آنها پرسیدند: آیا وفا کردیم گویا تا آن لحظه نسبت به وفاداری خود شک داشتند!
قرآن به نهی از منکر و غیرت دینی و دفاع از حریم سفارش می کند، در کربلا آخرین جمله امام حسین سلام الله علیه در گودی قتلگاه به لشکر یزید این بود که به خیمه های من حمله نکنید و ناموس مرا پاس دارید و اگر دین ندارید لا اقل در دنیا آزاد مرد باشید!
قرآن به تسلیم و رضا در پیشگاه خدا سفارش می کند، امام حسین علیه السلام نیز که روزی بر دوش پیامبراسلام صلوات الله علیه و آله و سلم و روزی زیر سم اسبان، در هر حال راضی و تسلیم خداوند است.
استاد شهید مرتضی مطهری رضوان الله علیه:
مردی به نام عصام بن المصطلق اهل شام، آمد در مسجد مدینه. مردی را دید با هیبت و جلال. نظرش را جلب کرد گفت: این کیست آنجا نشسته؟ معلوم می شود شخصیتی است. یک کسی گفت: حسین بن علی بن ابی طالب.
تا شنید حسین پسر علی، گفت: قربه الی الله بروم چند تا فحش آبدار به او بگویم! آمد و روبه روی حضرت ایستاد و با کمال وقاحت، تا می توانست حضرت امیر و خود حضرت را سبک کرد و فحش داد که اسلام را شما خراب کردید، شما مردی هستید منافق، و از این حرفها. امام نگاهی به او کرد، در چهره اش خواند که او یک مرد اغفال شده است. همین که حرفهایش تمام شد فرمود: امن اهل الشام انت؟ آیا تو اهل شامی؟
گفت: بله. یک جمله بیشتر نگفت: شنشنه اعرفها من اخزم (مثل است): می دانم، شامی ها این جور هستند. بنابراین شما در شهر ما غریب هستی، مهمان ما هستی، بیا برویم منزل مهمان ما باش، تو را پذیرایی می کنیم، اگر آذوقه ات کم باشد آذوقه به تو می دهیم و... خود این مرد می گوید: یک مرتبه حالتی به من دست داد، دوست داشتم زمین شکافته بشود به زمین فرو بروم.(14)
وقتی چراغ یاد خدا در شبستان دل انسان روشن باشد، هرگز شیطان رخنه گاهی برای ورود به خلوتگاه دل نمییابد و این خانه که باید جای خدا باشد، مأوای دیو و دد نمیگردد.
حسین بن علی علیهماالسلام، بنده ذاکر خدا بود، پیوسته حمد و ثنای الهی بر زبانش و سپاس نعمتها در قلبش. و در راحت و رنج، یاد خدا آرام بخش جانش بود و بر او تکیه داشت و هیچ صحنه تلخی نبود، و با «یاد خدا» به آرامش میرسید.
تنها در صبح عاشورا نبود که با گفتن «اللهم انت ثقتی فی کل کرب»، به یاد خدا بودن را ابراز میکرد و تنها در حملات حماسی روز عاشورایش نبود که با تکرار جمله «لا حول و لا قوه الا بالله»(15) ارتباط قلبی خود را با معبود، بر زبان میآورد، بلکه همواره گویای «الله اکبر» بود و ذکر «ألحمد لله علی کل حال» بر زبانش جاری بود و «استرجاع» را که یکی از شاخصهای ذکر حقیقی، به خصوص در هنگام مصائب و ناگواریهاست در مواقع مختلف از جمله در راه مکه به کربلا، بر لب داشت.
از منظر امام حسین علیهالسلام، شقاوت سپاه کوفه که برای آن جنایت عظیم حضور پیدا کرده بودند، نتیجه غفلت از یاد خدا بود و چون میدید آنان به هیچ روی، از کینه و عناد خویش دست برنمیدارند و بر کشتن او مصمماند، به آنان فرمود:
لقد استحوذ علیکم الشیطان فانساکم ذکر الله العظیم؛(16) شیطان بر شما چیره گشته و یاد خدای بزرگ را از شما (دل) برده است.
گوهر یاد خداوند، موهبتی عرشی است که در هر دل که جای گیرد و بر هر زبان که جاری شود، آن دل و زبان را نفیس میسازد.
در دعاها به ما آموختهاند که خدا را به حق او که عصمت حاضر است قسم دهیم تا به آبرویی که او در پیشگاهش دارد ما را بپذیرد. لب به دعا میگشاییم و وجود پر برکت او را واسطه فیض قرار میدهیم:
أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ یا رَبِّ... أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ یا رَبِّ بِإِمامِنا وَ مُحَقِّقِ زَمانِنا...
خدایا، به درگاه تو تقرب میجویم با واسطه قرار دادن آن آقای حفیظ و علیمی که اختیار خزاین زمین را به او سپردهای. آن پدر مهربانی که زمام قبض و بسط را بدست او دادهای. صاحب نفس مبارک و ریشه کن کننده شجره ملعونه. او که در گهواره با مردم سخن گفت و به راه هدایت راهنمایی کرد. او که از دیدگان غایب است ولی در شهرها حاضر است. او که از چشمها پنهان است ولی در فکرها (و قلبها) حاضر است. باقیمانده نیکان، وارث ذوالفقار که در خانه پردهدار ظاهر میشود. عالم مطهّر، حضرت حجة بن الحسن که بهترین تحیات و بیشترین برکات و کاملترین صلوات بر او باد.
پروردگارا، به درگاه تو متوسل میشوم با واسطه قرار دادن اماممان و محقَّق کننده روز موعود در زمانمان و آن که شاهد است و مشهود، آنکه نور درخشان است، او که پرتو نورانیتر است، او که با رعب در دل دشمنانش یاری شده و با سعادت پیروزمند است. خدایا از تو حاجتم را میخواهم بحق ولیّت و حجّتت صاحب الزمان، به جانشینی که حجّت و صاحب امر و ظاهر کننده براهین است. خدایا دعای ما را بخاطر او مستجاب کن و حوائج ما را به آبروی او برآورده فرما.
ـ همخوانی زیبا : «این کشته فتاده به هامون حسین توست/این صید دست و پا زده در خون حسین توست»
فرمت: MP3
زمان: 4 دقیقه و 2 ثانیه
حجم: 947 کیلوبایت
پی نوشت ها:
1. ارشادالقلوب،ترجمه سُلگی،ج1،ص474.
2. سوره مبارکه یوسف،آیه108: «قُلْ هذِهِ سَبیلی أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى بَصیرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنی وَ سُبْحانَ اللَّهِ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکین» : بگو: «این است راه من، که من و هر کس (پیروىام) کرد با بینایى به سوى خدا دعوت مىکنیم، و منزّه است خدا، و من از مشرکان نیستم.»
3. سوره مبارکه حشر،آیه9: «وَ الَّذینَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإیمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَیْهِمْ وَ لا یَجِدُونَ فی صُدُورِهِمْ حاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون» : و براى کسانى است که در این سرا [سرزمین مدینه] و در سراى ایمان پیش از مهاجران مسکن گزیدند و کسانى را که به سویشان هجرت کنند دوست مىدارند، و در دل خود نیازى به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمىکنند و آنها را بر خود مقدّم مىدارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند کسانى که از بخل و حرص نفس خویش باز داشته شدهاند رستگارانند.
4. سوره مبارکه آل عمران،آیه134: «الَّذینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ الْکاظِمینَ الْغَیْظَ وَ الْعافینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنین» : همانها که در توانگرى و تنگدستى، انفاق مىکنند و خشم خود را فرو مىبرند و از خطاى مردم درمىگذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد.
5. سوره مبارکه اعراف،آیه128: «قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ اسْتَعینُوا بِاللَّهِ وَ اصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقین» : موسى به قوم خود گفت: «از خدا یارى جویید، و استقامت پیشه کنید، که زمین از آن خداست، و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، واگذار مىکند و سرانجام (نیک) براى پرهیزکاران است!»
6. سوره مبارکه طه،آیه132: «وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْها لا نَسْئَلُکَ رِزْقاً نَحْنُ نَرْزُقُکَ وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى» : خانواده خود را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شکیبا باش! از تو روزى نمىخواهیم (بلکه) ما به تو روزى مىدهیم و عاقبت نیک براى تقواست
7. سوره مبارکه شرح،آیه4: «وَ رَفَعْنا لَکَ ذِکْرَک» : و نامت را بلند آوازه کردیم
8. سوره مبارکه زمر،آیه12: «وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمین» : و مأمورم که نخستین مسلمان باشم!
9. سوره مبارکه هود،آیه112: «فَاسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَکَ وَ لا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ» : پس همانگونه که فرمان یافتهاى، استقامت کن و همچنین کسانى که با تو بسوى خدا آمدهاند (باید استقامت کنند)! و طغیان نکنید، که خداوند آنچه را انجام مىدهید مىبیند.
10. سوره مبارکه مائده،آیه55: «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُون» : سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آوردهاند همانها که نماز را برپا مىدارند، و در حال رکوع، زکات مىدهند.
11. سوره مبارکه قصص،آیه54: «وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَة» : اینان را دو بار پاداش نیکو دهند، زیرا صبر و ثبات (در دین خود و اسلام هر دو) ورزیدند و بدى را به نیکى دفع مىکنند و از آنچه روزى آنها کردیم انفاق مىکنند.
12. سوره مبارکه نساء،آیه59: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْویلا» : اى کسانى که ایمان آوردهاید، خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید پس هر گاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید، این بهتر و نیکفرجامتر است.
13. سوره مبارکه فتح،آیه10: «إِنَّ الَّذینَ یُبایِعُونَکَ إِنَّما یُبایِعُونَ اللَّهَ یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدیهِمْ فَمَنْ نَکَثَ فَإِنَّما یَنْکُثُ عَلى نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَیْهُ اللَّهَ فَسَیُؤْتیهِ أَجْراً عَظیما» : در حقیقت، کسانى که با تو بیعت مىکنند، جز این نیست که با خدا بیعت مىکنند دست خدا بالاى دستهاى آنان است. پس هر که پیمانشکنى کند، تنها به زیان خود پیمان مىشکند، و هر که بر آنچه با خدا عهد بسته وفادار بماند، به زودى خدا پاداشى بزرگ به او مىبخشد.
14. عباس عزیزی،امام حسین علیه السلام از زبان شهید مطهری
15. موسوعه کلمات الامام الحسین علیه السلام،ص414.
16. همان،ص485___اشاره به آیه شریفه: «اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطانُ فَأَنْساهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ أُولئِکَ حِزْبُ الشَّیْطانِ أَلا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُون» : شیطان بر آنان چیره شده و خدا را از یادشان برده است آنان حزب شیطانند. آگاه باش که حزب شیطان همان زیانکارانند. سوره مبارکه مجادله،آیه19.